Początek roku to dla każdego z nas czas rozliczenia z fiskusem. Chyba nikt z nas nie przepada za żmudnym wypełnianiem pitów a chyba nikomu nie uśmiecha się oddawanie dużej części naszych dochodów państwu. Mówi się, że w życiu są tylko 2 pewne rzeczy: śmierć i podatki… Jest jednak wiele sposobów na uniknięcie płacenia gigantycznych podatków. Bardzo istotna jest tu dogłębna znajomość obowiązujących przepisów. Celem tego artykułu jest przybliżenie niektórych zagadnień z dziedziny prawa podatkowego.

Zacznijmy od początku. Co to takiego w ogóle jest podatek vat? Z definicji VAT (ang. Value Added Tax) to w dosłownym tłumaczeniu „podatek od wartości dodanej” nazywany jest w Polsce podatkiem od towarów i usług. W Polsce został on wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. ale po wejściu Polski do Unii Europejskiej prawo musiało zostać dostosowane do unijnych przepisów i 11 marca 2004 roku ustawa została nowelizowana.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Podmiotami zobowiązanymi do płacenia podatku VAT są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności, natomiast organy administracji publicznej, urzędy administracji publicznej nie są zobowiązane do płacenia tego podatku. Dla zainteresowanych: więcej.

Zacznijmy od podstaw. Co to takiego w ogóle jest podatek vat? Z definicji VAT (ang. Value Added Tax) to w dosłownym tłumaczeniu „podatek od wartości dodanej” nazywany jest w naszej ojczyźnie podatkiem od towarów i usług. W Polsce został on wprowadzony przez ustawę z dnia 8 stycznia 1993 r. ale po wejściu Polski do Unii Europejskiej prawo musiało zostać dostosowane do unijnych dyrektyw i 11 marca 2004 roku ustawa została nowelizowana. Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega między innymi: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport (zobacz również zlecenie spedycji) towarów, import towarów, wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Podmiotami zobowiązanymi do płacenia podatku VAT są: osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności, natomiast organy administracji publicznej, urzędy administracji publicznej nie są zobowiązane do płacenia tego podatku.

W szczególnych sytuacjach podatnik może uzyskać zwrot vat. Podatnikom, którzy dokonują obrotu opodatkowanego w całości lub w części, stawką niższą niż 23%, przysługuje prawo do zwrotu z urzędu skarbowego różnicy podatku do wysokości nieprzekraczającej równowartości 23% obrotu opodatkowanego stawkami obniżonymi oraz podatku naliczonego wynikającego z nabycia towarów i usług. Podatnikom dokonującym sprzedaży opodatkowanej wyłącznie stawką 23%, u których podatek naliczony jest wyższy od podatku należnego, przysługuje zwrot różnicy podatku z urzędu skarbowego w kwocie wyższej od kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.. Inna sprawa to obciążenia podatkowe w Irlandii: .

Kolejną ważną z prawnego punktu widzenia kwestią jest typ zawieranej między stronami umowy. Pracownik może być zatrudniony w przedsiębiorstwie w ramach umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Każda z tych form zatrudnienia mocno różni się od pozostałych. Zasadniczą różnicą są odprowadzane przez pracownika oraz pracodawcę składki. Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło zawierane są w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego, a nie – Kodeksu pracy. Wynika z tego, że wykonawcy nie są chronieni przed nieuzasadnionym zwolnieniem, nie wypłaca im się nadgodzin, nie mogą żądać urlopu ani wypłaty chorobowego. Widzimy więc, że jest to elastyczniejsza i tańsza forma zatrudniania. Ważne jest również, iż umowa o dzieło oraz niektóre umowy zlecenia nie podlegają oskładkowaniu. Dodatkowo skorzystać można z ryczałtowych kosztów uzyskania przychodu. Jeśli zlecenie wykonywane jest poza siedzibą przedsiębiorstwa, nie nalicza się składki wypadkowej.

Jedna z wielu formą zatrudnienia jest samozatrudnienie. Określa ono sytuację, w której podmiot prowadzi działalność gospodarczą na własny rachunek i własne ryzyko. W naszym kraju termin samozatrudnienie odnosi się typowo do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą. Ta forma zatrudnienia jak wszystkie inne ma dużo zalet i wad. Istotną korzyścią samozatrudnienia jest fakt posiadania źródła dochodów. Inną korzyścią, jaką daje samozatrudnienie, jest możliwość samodzielnego zorganizowania swojej pracy. Oznacza to ,że zatrudniony pracuje tyle, ile mu się podoba, kiedy chce i jak mu się podoba. Często jest jednak tak, że podatnik jest tylko na papierze zatrudniony przez samego siebie a w praktyce pracuje w ramach innego przedsiębiorstwa dostosowując swój czas pracy do ogólnie panujących zasad. Osiągając przychody w ramach samozatrudnienia można skorzystać z wielu ulg. Typowe oszczędności to między innymi: wrzucanie w koszty określonych wydatków związanych z pracą, możliwość odliczenia podatku VAT przy zakupach, opłacalne formy opodatkowania. Podmioty decydujące się za samozatrudnienie mogą również liczyć na zwiększenie swoich dochodów, które sami mogą kształtować. Osoby, które planują rozpocząć swój własny biznes powinny poważnie rozważyć tą formę zatrudnienia.

Wszystkie przepisy dotyczące zatrudnienia w ramach umowy o pracę reguluje tzw. prawo pracy. Z definicji jest to gałąź prawa obejmująca ogół regulacji w zakresie stosunku pracy konkretnego pracownika i pracodawcy jako stron stosunku pracy oraz regulacji dotyczących organizacji pracodawców i pracowników, układów i sporów zbiorowych, a także partycypacji pracowniczej i dialogu w zbiorowych stosunkach pracy. Większość przepisów regulujących zatrudnienie pracownika zawarta jest w kodeksie pracy, jednak wiele innych ustaw również odnosi się do tej kwestii. Podstawowe terminy prawa pracy to: pracownik, pracodawca, stosunek pracy, wynagrodzenie, zatrudnienie, zwolnienie, umowa o pracę, umowa zlecenia, umowa o dzieło, rokowania pracownicze, spór (sprawdź ofertę dotyczącą – kancelaria prawo autorskie) zbiorowy, strajk.

Innym ważnym terminem jest słowo zus praca. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (oficjalny skrót ZUS) to państwowa instytucja publicznoprawna realizująca zadania z zakresu ubezpieczeń społecznych w Polsce. Zakres działania, zadania i funkcjonowanie ZUS określają ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz statut ZUS. Do najważniejszych zadań tej instytucji zaliczamy: realizacja przepisów o ubezpieczeniach społecznych, dochodzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych w drodze egzekucji administracyjnej i sądowej, dysponowanie środkami finansowymi Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS), Funduszu Rezerwy Demograficznej (środki FRD mogą być uruchomione najwcześniej w 2009 r.) oraz Funduszu Alimentacyjnego w stanie likwidacji oraz realizacja umów i porozumień międzynarodowych w dziedzinie ubezpieczeń społecznych oraz kontrola orzecznictwa o czasowej niezdolności do pracy. Nie jest to instytucja zbytnio lubiana w Polsce…

W artykule zostały poruszone tylko nieliczne kwestie dotyczące podatków, bez zagłębiania się w szczegóły. Chcąc poznać szczegółowo to zagadnienie powinno się wczytać się ze zrozumieniem w treść ustaw regulujących daną kwestię. Wszystkie teksty ustaw znajdują się w dzienniku ustaw dostępnym również w sieci. Zapraszam do lektury!